In een wereld die constant verandert en evolueert, bestaan er standvastigheden, als baken van stabiliteit in onze levens. Voor velen van ons is het woonzorgcentrum een plek van rust, zorg en verbondenheid. En als we geluk hebben, worden deze plekken verrijkt door mensen die hun hart en ziel erin steken. Wij hebben het geluk om twee dames van deze soort, Christine en Marleen, te spreken over hun uniek traject in wzc Sint-Rafaël. Met een mix van weemoed en opwinding nemen we jullie in dit artikel graag mee naar het hart van een bijzondere reis door de tijd, waarin twee zielen samen maar liefst meer dan 80 jaar hun stempel hebben gedrukt op woonzorgcentrum Sint-Rafaël.
TERUG NAAR DE JAREN ‘80
Terwijl we het verhaal van hun meer dan 40-jarige reis beginnen te ontvouwen, zijn we niet alleen getuige van de transformatie van het woonzorgcentrum, maar ook van de levens die ze hebben aangeraakt. Van de eerste dag dat ze de drempel van het woonzorgcentrum overstaken, tot de ontelbare lachende momenten en troostende gebaren die ze met zich meebrachten, hebben deze twee vrouwen - partners in zorg - een erfenis geschapen die verder reikt dan de muren van het gebouw. En hoe begon het? Lang, lang geleden.
“Ik was net 18 jaar geworden toen ik hier op 3 november 1980 ben gestart”, blikt Christine terug op de start van haar carrière. “Ondanks dat ik afkomstig ben van Aalst en als kind bij wijze van spreken niet verder kwam dan de kerktoren, zette ik in het verre Liedekerke mijn eerste stappen in het werkveld. Met mijn diploma verpleegaspirante ging ik aan de slag als zorgkundige bij wzc Sint-Rafaël en in die 43 jaar heb ik er nog geen seconde spijt van gehad.”
Ook Marleen was piepjong toen de werkdeuren voor haar openden. “Ik was 20 jaar toen ik na mijn opleiding tot kinderverzorger hier in juni 1981 mijn eerste werkdag achter de kiezen had. De eerste jaren kwam ik met mijn brommertje vanuit Aaigem, daarna met de fiets vanuit Denderleeuw. In juni trok ik hier na 42 jaar de deur achter mij dicht, maar ik kijk er vol genegenheid op terug.”
ZORG VROEGER EN NU
Opmerkelijke verbeteringen in zorgmateriaal
Het hoeft niet te verbazen dat afgelopen decennia opmerkelijke evoluties hebben voorgedaan in de zorg, niet in het minst in termen van het gebruikte zorgmateriaal. “De hulpmiddelen en apparatuur die vroeger voorhanden waren, waren vaak functioneel, maar evenzeer oncomfortabel en minder afgestemd op de individuele behoeften van de bewoners”, vertelt Marleen. “Ik herinner me nog goed dat we zelf kompressen knipten en lieten steriliseren. En de zijkanten van het bed bestonden uit ijzeren staven, waarbij we altijd blij waren dat we onze vingers nog hadden na het inhaken in het bed.”
“Weet je nog de luiers toentertijd?”, vult Christine aan. “De bewoners lagen op een steeklaken, met een extra laken tussen de benen en eentje op de persoon. Dat bracht kilo’s was met zich mee, wat we toen nog manueel in grote tonnen versleepten door de gangen. En dan hebben we het natuurlijk nog niet gehad over de verbeteringen in medicatiebeheer, het ruime aanbod aan opleidingsmogelijkheden en evoluties in aangepaste voedingspatronen. Ja, de verbeteringen hebben we met open armen ontvangen.”
Focus op bewoners, toen en nu
De zorg in woonzorgcentra is de afgelopen decennia ingrijpend veranderd, waarbij de focus is verschoven van louter medische verzorging naar een meer holistische benadering van het welzijn van bewoners. Onze bewoner staat meer dan ooit centraal en een persoonsgerichte aanpak is niet langer de uitzondering. Als we aan beide dames vragen hoe ze deze verandering hebben ervaren, antwoorden ze vastberaden en vrijwel gelijktijdig: “In wzc Sint-Rafaël hebben we altijd aandacht gehad voor wonen en leven, met aangepaste activiteiten en persoonsgerichte zorg voor onze bewoners. We droegen zorg voor grootouders, ouders en kinderen van dezelfde generatie alsof het voor onze eigen familieleden zou zijn. Zodra een nieuwe potentiële bewoner in ons huis komt, wordt alles goed opgevolgd. Heeft hij een relaxzetel nodig? We regelen het. Of een speciale matras om de rug te ondersteunen? Geen enkel probleem.”
WAT IS HET GEHEIM?
Decennialang bij dezelfde werkgever blijven, het is niet iedereen gegeven. Terwijl sommigen de betekenis van jobhoppen grondig onderzoeken en uittesten, blijven anderen hun hele werkleven lang trouw aan dezelfde werkgever. Waarom? Omdat het er gewoon goed is, we hoeven het niet altijd ver te zoeken.
“In mijn achterhoofd herhaalde ik vaak dat de bewoners mijn werkgever zijn en dat ik elke dag het beste van mezelf wou geven om hen tevreden te stellen. Dat engagement creëerde rechtstreeks en onrechtstreeks een gelukkige omgeving, want ik had voldoende woonzorgcentra rondom Aalst, maar ik had hier mijn hart aan de bewoners verloren na de eerste dag”, verklapt Christine als we haar vragen naar het geheim om loyaal te blijven. “Sint-Rafaël is een goede werkgever en dan bedoel ik niet alleen de verloning. Empathie, begrip en medeleven zijn belangrijke stokpaardjes, zelfs toen de zusters hier lange tijd geleden aan het roer stonden. Eén keer had ik verteld over mijn dochter en sindsdien namen ze regelmatig polshoogte over hoe het met haar was. En toen ik een tijdje geleden voor mijn vader wou zorgen, was het zorgverlof direct geregeld. De directie neemt zo een deel van de zorgen weg, heel fijn toch? Dankzij het persoonlijke aspect voel je je extra gewaardeerd, waardoor ik oprecht kan zeggen dat het mijn tweede thuis is geworden.”
Voor Marleen was de locatie dicht bij huis een belangrijke troef, maar ook zij bevestigt de gemoedelijke sfeer en persoonlijke aanpak die de zusters toentertijd al met zich meebrachten. “Elk jaar kregen wij op nieuwjaar een kaartje met een persoonlijke boodschap, wat we dan fier op onze schouw konden zetten. De omgeving is altijd aangenaam geweest en de mensen heel vriendelijk, dus waarom zouden we het elders moeten zoeken? Het gras is zeker niet altijd groener aan de overkant, dus onze professionele loyaliteit was voor ons eerder vanzelfsprekendheid.”
“Wat ik wil meegeven? Doe je werk alsof je het voor je eigen papa of oma zou doen."
Tips voor de volgende generatie
Met een rugzak die uitpuilt van ervaring zijn Marleen en Christine dé geschikte personen om een gouden tip te geven aan de aanstormende generaties. “Wat ik wil meegeven? Doe je werk alsof je het voor je eigen papa of oma zou doen. Of beeld je in dat er familieleden van de bewoner naast je staan terwijl je je job uitvoert, dan geef je onbewust het beste van jezelf”, besluit Christine.
Marleen gooit het over een andere boeg: “Iedereen wordt wel eens geconfronteerd met een droevige stemming. Merk je dat de bewoner een dipje heeft? Ga dan even langs en moedig ze aan met een klein bemoedigend woordje. Door aan te voelen wat onze bewoners ervaren, word je een krak in je vak.”
EN DAN NU TIJD OM EXTRA TE GENIETEN
In een wereld waarin carrières vaak als een reeks korte hoofdstukken worden beschouwd, hebben deze twee dames bewezen dat toewijding en engagement de basis kunnen vormen voor een levenslang verhaal. Dan kunnen we hen nu nog alleen maar bedanken voor hun jarenlange inzet en hen een fijn pensioen toewensen. Of zoals Marleen het zelf zo mooi omschreef: “We hebben lang de zorg gedragen voor de bewoners, nu gaan we zorgen voor onszelf, voor onze kinderen en voor onze kleinkinderen.”
Ben je zelf zorgkundige of verpleegkundige en wil je net als Marleen en Christine terechtkomen in een warm, familiaal team? Neem dan zeker eens een kijkje op onze jobsite, want we hebben nog een plekje vrij.