Naar de essentie van ons werk: de bewoners gelukkig maken

‘Wij streven naar minder huis en meer thuis’

De toekomst van de ouderenzorg, hoe ziet Zorg-Saam ZKJ die? Het is een vraag die ons al een tijd bezig houdt. Na een aantal jaar vol research en interne audits is onze visie meer dan duidelijk: wij streven naar minder huis en meer thuis. Ons doel is het welzijn en de zorg van de bewoner zo kwalitatief mogelijk te maken. Maar wat betekent dit? En hoe pak je dat praktisch aan?

vzw Zorg-Saam ZKJ is een organisatie die warme zorg aanbiedt met oog voor deskundigheid, zorgzaamheid en betrokkenheid. Het zijn waarden die we graag terug willen zien in de zorg en het welzijn van onze bewoners. Het uitdragen van deze boodschap is één ding, het aanpakken in de praktijk is iets anders. Belangrijk hierbij is dat je jezelf als organisatie in vraag moet durven stellen. Laat dat nu net zijn wat zorgmanager Ilde Bevernaege deed voor onze organisatie.

Holistische aanpak
“Vorig jaar beslisten we om binnen Zorg-Saam ZKJ een nieuwe weg in te slaan. We willen streven naar kwalitatieve zorg met nog meer oog voor het welbevinden van elke bewoner. Tijdens mijn audits in verschillende voorzieningen binnen onze vzw heb ik gezien dat er al heel wat mooie initiatieven ondernomen worden met aandacht voor welzijn en het geluk van de bewoner. Deze initiatieven willen we stimuleren door dit structureel in te bedden in onze werking."

We willen als organisatie afstappen van het model van paternalistische zorgverlening. Wij, als zorgverlener, gaan in dit model nog te vaak bepalen waar een bewoner nood aan heeft. In een holistische aanpak daarentegen, luisteren we naar de bewoner door te vragen wat voor hem of haar nog belangrijk is om een zinvol leven te beleven en wat bijdraagt aan zijn/haar geluk, aldus Ilde Bevernaege.

We willen een kanteling maken naar deze holistische aanpak waarbij niet alleen zorg aandacht krijgt maar waarbij we ook inzetten op een zinvolle daginvulling op maat van de bewoner. De geschiedenis (levensverhaal) van de bewoner alsook de sociale contacten, de noden en de wensen maken idealiter deel uit van het zorgplan. We streven ernaar dat elke medewerker actief inzet op dit welbevinden ongeacht de functie of de rol die hij/zij heeft in de voorziening.

Organisatiekanteling
Na de interne audits en heel wat research was er binnen de vzw heel veel zin en goesting om meer dan ooit in te zetten op het welbevinden van de bewoners in onze woonzorgcentra. We werken hiervoor samen met Inge Singulé, gepassioneerd processcoach, die samen met ons streeft naar de organisatiekanteling die nodig is om onze visie werkelijkheid te maken.

“Er is een mindswitch nodig. Zorg maakt deel uit van het leven. Het is iets dat iedereen nodig heeft op alle leeftijden. Soms neemt dit andere vormen aan maar het is een basisbehoefte van de mens. We zien in woonzorgcentra vaak dat de keuze moet gemaakt worden tussen zorgen of wonen en leven. Het is vaak de woonleefbegeleider die extra inzet op het welzijn van de bewoners. Wonen en leven is echter de hoofdzaak en zorg maakt daar deel van uit.”, dat vertelt Inge Singulé

Hoe pak je zo een organisatiekanteling nu precies aan? Inge licht de visie verder toe: “We moeten teruggaan naar de essentie. Als woonzorgcentrum besta je omdat je bewoners die zorgbehoevend zijn een kwaliteitsvol leven wilt bieden. Maar wat betekent dat, een kwaliteitsvol leven? Dit is voor iedere bewoner anders. Wanneer we hier verder over nadenken komen we tot enkele sleutelprincipes. Het is de eigen regie, het zelfwaarde-gevoel, hoop, optimisme, verbondenheid, betekenisvolheid en vooral het zich thuis voelen die ervoor zorgen dat een bewoner een kwaliteitsvol leven heeft in een woonzorgcentrum.”

Eigen regie & dialoog
Het zelfbeschikkingsrecht is met andere woorden de sleutel tot geluk. De zorg moet uiteraard verzekerd zijn maar kwalitatieve zorg dient binnen een groter kader geplaatst te worden. Hoe kan je als organisatie de eigen regie aan de bewoner geven? Het antwoord: ga in dialoog.

“Dialoog is belangrijker dan ooit. Het blijven praten met de bewoners, met de medewerkers, de buurt en familieleden. Ga in gesprek. Blijf de bewoner zijn stem geven. Als je de bewoner zijn stem blijft geven, dan komt die stem. Zélfs bij die bewoner die niet gewoon is zijn stem te laten horen. Het is een kwestie van blijven proberen en blijven inzetten op die stem, op die dialoog.”, vertelt Inge Singulé

“Dialoog met de buurt is ook belangrijk! Idealiter is een woonzorgcentrum ook lokaal ingebed in de gemeenschap. We streven naar zorgzame buurten. Een mooi voorbeeld hiervan is woonzorgcentrum Sint-Vincentius in Kaprijke dat nu in deze donkere tijden hun voorziening omtovert tot een heus kerstdorp. Een opsteker voor bewoners, medewerkers én de buurt.”, vult Ilde Bevernaege verder aan.

Uiteraard zijn er nog talrijke andere voorbeelden van good practices binnen onze voorzieningen. Zo zijn er in verschillende woonzorgcentra bewonersraden, een bewonersparlement, of wordt er een wekelijkse koffieklets gehouden om te luisteren naar de vraag van de bewoner, hoe zij hun leven zien.

Uitdagingen
De organisatiekanteling is nog maar het begin van het traject. “Op lange termijn streven we ernaar om het medische model van een woonzorgcentrum achter te laten. Belangrijk hierbij is dat onze visie op wonen en leven dan een vertaling krijgt in een infrastructuur en architectuur die dat mogelijk maakt. Maar dat niet alleen. Het is ook belangrijk om op vlak van personeel te streven naar een mooie mix van verschillende profielen. Alles om maximaal in te kunnen zetten op persoonsgebonden zorg.” aldus Ilde.